Zagadnienie „pojazd zabytkowy” zostało wprowadzone do przepisów Ustawy Prawo o ruchu drogowym w 1997r. W myśl nowelizacji ustawy z dnia 2 stycznia 2009 r. pojazdem zabytkowym jest: …pojazd, który na podstawie odrębnych przepisów został wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z odrębnymi przepisami…

Aby pojazd spełniał kryteria zabytkowego powinien:

• mieć minimum 25 lat,
• być nieprodukowany (w modelu) od lat 15,
• posiadać minimum 75 proc. zachowanych oryginalnych części (w tym główne podzespoły).

Pojazd młodszy niż 25-letni może zostać wpisany do rejestru zabytków, jeżeli jest egzemplarzem unikalnym i charakteryzuje się przynajmniej jedną z niżej wymienionych cech:

• posiada unikalne rozwiązania konstrukcyjne,
• dokumentuje znaczące etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej,
• był związany z istotnymi wydarzeniami historycznymi,
• był użytkowany przez osoby powszechnie uznane za wyjątkowo ważne,
• ma związek z ważnymi osiągnięciami sportowymi,
• posiada oryginalne wykonanie lub został odrestaurowany,
• został odtworzony wiernie, zgodnie z technologią z okresu jego produkcji.

Aby zarejestrować pojazd jako zabytkowy należy przejść poniżej przedstawioną procedurę:

Wydanie tzw. białej karty

Na początku należy zlecić uprawnionemu rzeczoznawcy samochodowemu wykonanie opinii oraz tzw. "białych kart". Wojewódzki konserwator zabytków lub działający z jego upoważnienia kierownik delegatury, na podstawie opinii rzeczoznawcy samochodowego dokonuje oceny pojazdu. Wpis do rejestru lub ewidencji zabytków polega na dostarczeniu wojewódzkiemu konserwatorowi karty ewidencyjnej ruchomego zabytku techniki, zwanej potocznie białą kartą. Kartę sporządza się w trzech egzemplarzach według wzoru Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków. Jeden z egzemplarzy karty ewidencyjnej zostaje przesłany do Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie. Wnioskujący otrzymuje potwierdzenie - uwierzytelnioną kopię decyzji o wpisaniu pojazdu, jako dobra kultury do centralnego rejestru lub ewidencji zabytków w Polsce. Po przyjęciu wniosku o dokonanie wpisu oraz prawidłowo wykonanej karty ewidencyjnej
ruchomego zabytku techniki - wojewódzki konserwator włącza ją do ewidencji zabytków i wydaje stosowne zaświadczenie, z którym należy się udać do okręgowej stacji kontroli pojazdów.

Kontrola i dopuszczenie do ruchu

Po potwierdzeniu wpisu do ewidencji przez konserwatora zabytków, należy przeprowadzić badanie techniczne pojazdu. Właściciel pojazdu zgłasza się na badanie w dowolnej okręgowej stacji kontroli pojazdów. Należy pamiętać, aby mieć dowód rejestracyjny (jeżeli istnieje), dokument potwierdzający własność pojazdu oraz wniosek o przeprowadzenie badania technicznego zgodności pojazdu zabytkowego z warunkami technicznymi. Właściciel otrzymuje zaświadczenie z końcowym wnioskiem o dopuszczeniu pojazdu do współczesnego
ruchu drogowego. W sytuacjach szczególnych wydaje się zaświadczenie o dopuszczeniu z ograniczeniami, które mogą dotyczyć np. szybkości lub poruszania się po autostradach - w przypadku pojazdów zabytkowych, które nie mają hamowania przednich kół, albo jazdy nocą
- w przypadku pojazdów z archaicznym oświetleniem. Przepisy zakładają, że po pierwszym badaniu technicznym dopuszczającym do ruchu, pojazd zabytkowy zwolniony jest z okresowych kontroli technicznych.

Rejestracja w wydziale komunikacji

Po przeglądzie technicznym należy zgłosić się do wydziału komunikacji , aby dopełnić formalności i uzyskać zabytkowe (żółte) tablice rejestracyjne. Lista dokumentów potrzebnych do rejestracji samochodu zabytkowego:

• wniosek o rejestrację pojazdu
• dowód tożsamości,
• dowód własności pojazdu (np faktura, rachunek, akt darowizny, przekazania),
• potwierdzenie umieszczenia pojazdu w ewidencji zabytków oraz opinia rzeczoznawcy,
• dokumenty ze stacji kontroli pojazdów,
• dowód rejestracyjny (jeśli pojazd był wcześniej zarejestrowany),
• tablice rejestracyjne - jeżeli pojazd był zarejestrowany w Polsce.
• potwierdzenie uiszczenia wymaganych opłat,
• oświadczenie o braku dowodu rejestracyjnego (jeżeli brak jest takowego dokumentu).

Uwaga!

W przypadku pojazdu zabytkowego nie ma konieczności przedstawienia podczas rejestracji dowodu rejestracyjnego. Podczas składania dokumentów w Wydziale Komunikacji zagubiony dowód rejestracyjny zastępujemy oświadczeniem właściciela pojazdu zabytkowego,
złożonym pod groźbą odpowiedzialności karnej o nieposiadaniu dowodu rejestracyjnego (w którym wyjaśniamy, że dowód rejestracyjny został zagubiony/zniszczony podczas wojny, wysiedleń czy transportu etc.) Jedyny dokument, jaki musimy mieć to umowa kupna-sprzedaży z wcześniejszym właścicielem lub inny dowód własności pojazdu.